Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną popartą rekomendacjami WHO, AAP, ESPGAN i innych towarzystw naukowych i organizacji, karmienie naturalne jest podstawą żywienia noworodka, niemowlęcia i małego dziecka [1-3]. Pokarm matki zapewnia dziecku optymalne wzrastanie, dojrzewanie i rozwój psychofizyczny. Pokarm kobiecy zawiera nie tylko składniki odżywcze, ale też troficzne, immunologiczne i immunostymulujące [4].
Wysoki potencjał antyoksydacyjny świeżego mleka ludzkiego zwalcza wolne rodniki tlenowe i umożliwia utrzymywanie świeżości mleka kobiecego podczas jego przechowywania po odciągnięciu. W dobie pandemii SARS CoV 2 szczególnego znaczenia nabiera aktywność antywirusowa mleka kobiecego, wyrażana możliwością hamowania replikacji wirusa w pokarmie [4-6].
W okresie pandemii SARS CoV2 zalecenia wiodących światowych towarzystw i organizacji czuwających nad zdrowiem człowieka szczególnie podkreślają znaczenie pokarmu kobiecego dla noworodka, zarówno donoszonego, jak też urodzonego przedwcześnie [6,7]. Polskie rekomendacje Konsultanta Krajowego ds. Neonatologii oraz Prezesa Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego także rekomendują karmienie piersią przez matki z COVID, zachowaniem odpowiednich środków ostrożności [8].
Preferowanym modelem karmienia dziecka jest ssanie bezpośrednio z piersi matki. W przypadku matek z COVID jeszcze przed porodem należy ustalić realizację tej procedury.
Istnieje jednak wiele sytuacji, w których ten sposób karmienia dziecka nie jest możliwy.
Należą do nich:
- konieczność stymulacji laktacji w przypadku niewystarczającego ssania przez dziecko (np. wcześniactwo, zaburzenia napięcia mięśniowego noworodka),
- konieczność opróżniania piersi z powodu anatomiczno-czynnościowych zaburzeń aparatu orofacjalnego dziecka(np. wada rozszczepowa twarzy),
- choroba dziecka i związana z tym konieczność rozdzielenia z matką (wcześniactwo, zakażenie, zaburzenia adaptacyjne, wrodzona wada rozwojowa),
- konieczność odciągania nadmiaru mleka z piersi celem zapobiegania zastojowi pokarmu, zapaleniu piersi i ropniu piersi,
- świadomy wybór matki, uzgodniony z personelem medycznym.
Zasady karmienia noworodków reguluje Standard Opieki Okołoporodowej, wprowadzony Rozporządzeniem MZ jako obowiązkowy dla wszystkich szpitali w Polsce [9]. Zakłada on karmienie naturalne jako optymalny model karmienia dziecka od urodzenia.
Personel medyczny szpitali powinien posiadać kompletne, jasne i praktyczne procedury bezpiecznego pozyskiwania, przechowywania i podawania odciągniętego mleka matki w tych sytuacjach. Zawiera je m.in. opracowany w 2014 roku Program wczesnej stymulacji laktacji dla ośrodków III poziomu referencyjnego położnictwo i neonatologia [10].
Obecnie, w dobie pandemii SARS CoV2, konieczne jest dostosowanie tych wytycznych do bieżącej sytuacji epidemiologicznej.
Opracowano już optymalny model postępowania z odciągniętym mlekiem i bezpiecznego podawania go dziecku matki z COVID [11, 12]. Brakującym elementem tej procedury jest sposób pozyskiwania pokarmu od matki z COVID w szpitalu.
Stanowisko KUKP w sprawie sprzętu do pozyskiwania pokarmu w szpitalu w okresie pandemii COVID.
