DZIAŁANIA KUKP - Inicjatywa Szpital Przyjazny Dziecku

„Szpital Przyjazny Dziecku” to międzynarodowy tytuł potwierdzający stosowanie w opiece nad matką i dzieckiem procedur sprzyjających karmieniu piersią, zgodnych z najwyższymi standardami Światowej Organizacji Zdrowia. Wszystkie szpitale na całym świecie odznaczone tym tytułem przestrzegają jednolitych zasad sprzyjających prawidłowemu karmieniu.

Ten zaszczytny tytuł przyznawany jest jednostkom medycznym, które w pełni realizują program WHO "10 Kroków do Udanego Karmienia Piersią". We wszystkich krajach, które podpisały tzw. Deklarację Innocenti obligującą do ochrony, propagowania i popularyzacji karmienia piersią, utworzono struktury do wdrażania Inicjatywy. W Polsce jest to Komitet Upowszechniania Karmienia Piersią (KUKP). KUKP nadaje szpitalom ten tytuł od 1994 roku. Na przestrzeni lat działalności Komitetu 96 szpitali zostało odznaczonych tym prestiżowym i zaszczytnym mianem. 

Podkreślić należy, że szpital odznaczony tytułem „Szpital Przyjazny Dziecku” jest zobowiązany do przestrzegania wszystkich zasad Międzynarodowego Kodeksu Marketingu Produktów Zastępujących Mleko Kobiece (dalej: Kodeks). To oznacza, ze na terenie tych placówek obowiązuje m. in. zakaz rozpowszechniania informacji o mieszankach mlekozastępczych oraz akcesoriów do sztucznego żywienia, ograniczając ich używanie do przypadków uzasadnionych medycznie. Dzięki temu umożliwia się matkom podjęcie decyzji o karmieniu swojego dziecka opartej na współczesnej wiedzy medycznej a nie reklamie. W dokonanej przez WHO w roku 2018 aktualizacji 10 kroków do udanego karmienia piersią Kodeks został podniesiony do rangi procedur zarządzania krytycznego. Ponadto, w aktualizacji uszczegółowiono wdrażanie 10 Kroków do oddziałów intensywnej terapii noworodka.

W KUKP przetłumaczono ten obszerny dokument na język polski, przeszkolono wszystkich członków zespołów wizytujących, stworzono kurs obejmujący aktualizowane zagadnienia oraz przeprowadzono serię szkoleń w szpitalach.

Historia wdrażania Inicjatywy Szpital Przyjazny Dziecku w Polsce na przestrzeni lat przedstawia się następująco: (Tab. 1)

Tab. 1. Liczba szpitali, które w latach 1994-2022 uzyskały tytuł Szpital Przyjazny Dziecku (oceny i re-oceny łącznie).

W roku 2017 KUKP wdrożył wiele nowych działań popularyzujących Inicjatywę BFH, co znalazło odzwierciedlenie w liczbie ocenianych szpitali. Pandemia w roku 2020 zdestabilizowała dobrą passę zainteresowania szpitali zdobyciem tytułu.

Z 96 placówek, które poddały się ocenie kiedykolwiek, około jedna trzecia odstąpiła od aktualizacji tytułu, co wg WHO powinno nastąpić po 5 latach. Jako powód szpitale podawały wielki nakład pracy wiążący się z poprawą jakości pracy zespołów położniczo-neonatologicznych i brak jakiejkolwiek rekompensaty finansowej poniesionych kosztów. Inne szpitale recertyfikowały się jedno-dwu lub trzykrotnie (Tab. 2). Aktualnie prawo do posługiwania się tytułem Szpital Przyjazny dziecku posiadają 23 szpitale w Polsce.

Wykres 2. Historia ocen i reocen szpitali w Polsce w zakresie tytułu Szpital Przyjazny Dziecku,

Bez systemowego wsparcia finansowego szpitale nie są w stanie utrzymać wysokiego standardu pracy zespołów położniczych i neonatologicznych na poziomie tytułu Szpital Przyjazny Dziecku. Tym niemniej, wiele szpitali utrzymuje kontakt z KUKP, przysyła raporty z monitorowania praktyk laktacyjnych oraz planowałoby recertyfikację po pokonaniu trudności egzystencjalnych, finansowych i logistycznych.

Materiał własny KUKP, 2023